Coöperatieve warmtenetten die ontstaan uit een zogenaamde ‘warmtegemeenschap’ van buurtbewoners, zijn een goed voorbeeld van de organisatie van draagvlak voor een warmtenet. Buurtwarmte en Energie Samen, de belangenorganisaties van energie- en warmtecoöperaties, deden in opdracht van de Woonbond onderzoek naar de rol van huurders binnen deze warmtegemeenschappen.
Huurders van cruciaal belang bij aanleg warmtenet
Bij de aanleg van warmtenetten, zowel coöperatief als commercieel, zijn vaak de verhuurders als eigenaren van de woningen betrokken. De bewoners – kopers én huurders – spelen echter een sleutelrol. Om een warmtenet mogelijk te maken moet een groot deel van de bewoners (ongeveer 80%) akkoord gaan met aansluiting. In buurten en wooncomplexen met meer dan 10 huurwoningen moet bovendien 70% instemming van de huurders gehaald worden. Draagvlak onder huurders is daarmee van cruciaal belang in een wijk met veel huurwoningen.
Draagvlak begint bij bewoners
Een succesvol warmtenet waarbij voldoende bewoners willen worden aangesloten, begint dus bij draagvlak in de wijk. In warmtegemeenschappen nemen bewoners zelf het initiatief. Dat vergroot de kans op succes aanzienlijk. Toch zijn huurders niet altijd betrokken.
Huurders hebben directe invloed vanaf begin
Anders dan vaak gedacht, kunnen huurders net zo goed lid zijn van een warmtegemeenschap als kopers. Hun stem telt even zwaar als die van elk ander lid in de gemeenschap. Daarmee hebben huurders die lid zijn van de warmtegemeenschap directe invloed op het te ontwikkelen warmtesysteem. Via een warmtegemeenschap kunnen zij vanaf het eerste begin meebepalen over het proces in hun wijk, over de keuze van het warmtesysteem, en ook over de warmtetarieven en de betaalbaarheid.
Voorbeeld uit de praktijk: KetelhuisWG
Een inspirerend voorbeeld is het warmtenet op het Amsterdamse WG-terrein. Energiecoöperatie KetelhuisWG ontwikkelde daar een warmtenet waarop zowel huurders als kopers worden aangesloten. De gemeente Amsterdam ondersteunde het project en woningcorporatie Stadgenoot paste haar plannen aan om het project mogelijk te maken. Begin dit jaar is de aanleg van het warmtenet gestart.
Handreiking met praktische aanbevelingen
Het onderzoek heeft geleid tot de handreiking ‘Huurders en Warmtegemeenschappen’. De publicatie biedt praktische aanbevelingen voor huurders, verhuurders en gemeenten die samen willen werken aan buurtwarmtenetten op initiatief van bewoners. Ook partijen die betrokken zijn bij commerciële warmtenetten kunnen waardevolle inzichten uit de publicatie halen. Bastiaan van Perlo, behangenbehartiger energie bij de Woonbond:
Met deze handreiking willen we de samenwerking tussen huurders, verhuurders en gemeenten bevorderen en de warmtetransitie versnellen. Het is essentieel dat huurders actief betrokken worden bij deze processen.
